Rusya’da yasak edilen kitap : Dede Korkut

 

…

Fakat Türkiye‘de çok sayıda ve çok çeşitli Rus eserlerinin hem de reklam edilerek okunabilmesine mukabil, Rusya’da , her bakımdan mâsum bir Türk şâheserinin hatta oradaki Türkler tarafından bile yayınlanıp okunması yasak edilmiştir.

Bu kitap Dede Korkut Kitabı‘dır.

Dede Korkut Kitabı, Milâdın 12.-15. asırlarında, Doğu Anadolu-Azarbeycan coğrafyasında son şeklini alan destânî halk hikâyeleri kitabıdır. Bilhassa Oğuz Türkleri’nin destanları, çok eski asırlardan başlayarak, önce Orta Asya topraklarında, sonra Doğu Anadolu‘da işlene işlene, halk hikâye sanatımızın türlü incelikleri ve ustalıklarıyla bezenerek eşsiz derecede güzel bir halk Türkçesi ile söylendiği 15. asırda yazıya geçirilmiştir.
…
Ancak, Dede Korkut Hikâyeleri, merhum Yahyâ Kemal’in :

Kalu Belâ’dan önce de hep müslümandılar.

mısrâıyle hulâsa ettiği gibi, âdeta doğuştan İslâm ahlâk ve fazîletleriyle mücehhez Türk milletinin, Müslümanlığı nasıl ve ne kuvvetle benimsediğini gösteren çizgilerle süslüdür. Bu hikâyelerde Türk halkının Allah’a;

Yücelerden yücesin
Kimse bilmez nicesin,
Görklü (güzel) Tanrı!
Nice câhiller seni gökte arar yerde ister,
Sen hod müminlerin gönlündesin.

gibi, derin sevgi ve anlayışla seslendiği duyulur. Aynı eserde Hz. Muhammed de, sık sık, Adı güzel kendi güzel Muhammed“ diye tebcil edilir. Kısaca, Müslümanlığı kabul eden Türklerin bütün ahlâkî, sosyal ve estetik müesseseleri gibi, edebiyâtı da İslâm‘la birleştiğinden Dede Korkut Hikâyeleri, bu derin imtizâcın değerleriyle bezenmiştir.

İşte Moskova’nın, aslında tamâmiyle mâsum bu halk hikâyelerini yasak kitap ilân edişindeki sebep de budur. Dede Korkut Kitabı’ndaki ahlâk, fazîlet ve îman çizgilerinin herhangi bir milleti rahatça ayakta tutup kalkındıracak kudret ve güzellikte olması…

Nihad Sâmi BANARLI, Îman ve yaşama üslûbu, 2. baskı, 135-139.