Gök-Türk Destanları

Gök-Türk’ler, târihte Türk adını devlet ismi yapan ilk Türkler’dir.  Türk adını “mâvi” ve “geniş” mânâlarıyla sıfatlandıran “gök” sözü, burada kurulan devletlerin büyüklüğünü, genişliğini ve bilhassa büyük millet olma inancını ifâde için kullanılmıştır. Gök-Türk’ler bu adlarına uygun bir davranışla, doğu’da Mançurya hudutlarından batı’da Karadeniz kıyılarına ve cenupta Hindistan sınırına kadar uzanan ve yayılan büyük vatanda, yine bu büyüklükte bir devlet kurmuşlardır. Aynı devlet M.VI. asır ortalarından VIII. asır ortalarına kadar Türk iktidârını elinde tutmuştur.

VII. asır ortalarında Çin’lilerin bu devleti yıkma teşebbüsleri içinde kaybedilen zaman ve oldukça uzun bir fâsıla, bu iktidârın hâricindedir.

Eski Türk devletleri içinde târihleri kadar, millî duyuş, düşünüş, inanış ve kuruluşları en iyi bilinen devlet Gök-Türk Devleti’dir.

Bunun sebebi, Gök-Türkler’in, kendi târihlerini, kendi yazılarıyla “ebedî taş” lar üzerine yazarak geleceğe haber salmalarıdır.

N. Sâmi Banarlı , Resimli Türk Edebiyatı Târihi, 2001, s:24